Base64, bazası 64 çap edilə bilən ASCII (Məlumat Mübadiləsi üçün Amerika Standart Kodu) simvollarından ibarət mövqeli say sistemidir. Sistem, məsələn, ikili faylları e-poçtda təqdim etmək üçün istifadə olunur. Bütün Base64 variantları A-Z, a-z və 0-9 simvollarından istifadə edir, cəmi 62 simvol, çatışmayan iki simvol icra sistemlərində müxtəlif simvollarla əvəz olunur. Hər üç orijinal bayt dörd simvolla kodlanır.
Base64 tarixi
Əvvəlcə yalnız mətn e-poçt vasitəsilə göndərilə bilərdi (RFC 822). Vaxt keçdikcə mətnlə yanaşı, audio, video və qrafik faylları, proqramları və s. köçürmək lazım idi.İkili faylı mətnə çevirmək zərurəti yarandı. Base64 MIME (Çoxməqsədli İnternet Poçt Genişləndirmələri) spesifikasiyasında (RFC 2045-2049) istifadə edilən o zaman mövcud UUE kodlaşdırmasına (Uuencode) əlavə edildi.
MIME elektron mesajlarda başlıqları təsvir etmək üçün standartdır. Onun istifadəsi bir məktubda bir neçə qoşma göndərməyə imkan verir, məsələn, arxivləşdirilmiş və mətn faylları və ya HTML səhifələri. MIME-dən xəbərdar olan e-poçt proqramı mətn faylından arxivi sərbəst çıxarır, mesajı göstərir və HTML teqlərini təhlil edir. Məsələn, Outlook Express avtomatik olaraq HTML səhifəsinə daxil edilmiş skriptləri işlədir.
Base64 yeddi, altı və üç bitlik bayt erasında doğulub. Köhnə kodlaşdırmalar səkkiz bitlik standartı dəstəkləmirdi, buna görə köhnə sistemdən yenisinə köçürüldükdə məlumatın bir hissəsi itirildi. Tez-tez məktublar göndərərkən, poçt serveri əlavə, səkkizinci, bit buraxdı və ya video və şəkilləri ötürmədi. Bu cür problemləri aradan qaldırmaq üçün ikili kodu mətnə çevirmək üçün kodlaşdırmalar hazırlanmışdır. Ən populyar və effektiv sistem Base64-dür, sadəliyinə görə hər yerdə istifadə olunur.
"Çap üçün kodlaşdırma" adlı alqoritm ilk dəfə 1987-ci ildə təsvir edilmişdi, Base64 1992-ci ilin iyununda ortaya çıxdı. Bu sistemin versiyaları Base16, Base32, Base36, Base58, Base85, Base91 və Base122-dir. Sonrakı standartlar İT sahəsində fəal şəkildə istifadə olunur.
Maraqlı fakt
Bəzi sistemlər URL-ləri kodlaşdırmaq üçün Base58-dən istifadə edir, bu, Base64-dən yekun mətndə şəxs tərəfindən birmənalı şəkildə qəbul edilə bilən simvolların olmaması ilə fərqlənir. 0 (sıfır), O (böyük Latın o), I (böyük Latın i), l (kiçik Latın L) istisna olunur. URL-i kodlayan zaman ünvanın yanlış təfsirinə səbəb ola biləcək + (plus) və / (slash) simvolları da istisna edilir.
Base64 geri qaytarıla bilən və bərpa oluna bilən kodlaşdırma təmin edir. Xidmət səkkiz bitlik kod cədvəlinin simvollarını şəbəkələrdə və cihazlar arasında məlumat ötürülməsi zamanı qorunan simvollara çevirir.
